CLXXVI.

Congregationis generalis palatinalis in Comitatu Trenchin. celebratae documentum. An. 1421.

Nos Andreas Zamardy et Blasius Buszlay Vice-Comites et Judices Nobilium Comitatus Trenchinien. memoriae commendamus: Quod nos visis literis magnifici Viri Domini Nicolai de Gara, Regni Hungariae Palatini, quomodo in congregatione generali prope villam Szelczen celebrata, Valentinus filius Martini, et Domina Anna consors Petri, Literati de 433Trenchenio, de medio aliorum consurgendo proposuissent, etiam Leucus, filium Stephani de Ujfalu, ac Paulum et Sigismundum, filios eiusdem Leukus, Georgium, filium Stephani de eadem, et alios quoslibet ipsos in quarta puellari impedire volentes, tam in terris arabilibus cultis et incultis, pratis, nemoribus, sylvis, rubetis, aquis, aquarumque decursibus, nec non et aliis rebus possessionariis, ad eandem quartam puellarem in Vjfalu, in Zablath, in Drietoma habitis et existentibus. Nos igitur Dom. Nicolai literis Palatini, Dominique nostri gratiosi ac etiam visis literis parvi Stephani de Kasza pro tunc Comitis Trenchiniensis, et Judicum Nobilium Comitatus eiusdem, nec non et literarum attestatoriarum et prohibitoriarum de Conventu Monasterii ac Capituli, nec non et Sedis Comitatus Trenchiniensis emanatarum, contra et adversus praedictos Leukum, Paulum, Sigismundum et Georgium, quod ipsi portiones possessionarias et ipsorum successorum in Ujfalu, in Zablath, in Drietoma, una cum parte quarta puellari molendini in eadem Ujfalu existentis pro se contra iura et iustitiam praedictorum Dominae Annae, Antonii, Petri et Stephani filiorum Thomae, et Valentini, filii Martini de eadem Ujfalu minime advertentes iudicium Generalis Congregationis in praedicta Zelcsen celebratae, nititur pro se occupasse. Vnde nos propter maiorem testimonii evidentiam et cautelam uberiorem Ladislaum de Borsicz, et Thomam magnum de Klobusicz homines nostros pro testimonio fidedignos ad praemissa exequenda duximus transmittendos. Qui demum ad nos reversi nobis fideliter retulerunt isto modo: Quod Domina Anna, Antonius, Petrus et Stephanus, nec non et Valentinus in omnibus portionibus possessionariis in 434Ujfalu vocata, cum quarta parte molendini ibidem situati, secundum quod commetanei et vicini ac Nobiles eiusdem possessionis coram ipsis nostris hominibus recognovissent, plenam et integram quartam puellarem haberent et habent. Datum in Trenchinio feria secunda proxima post festum Spiritus Sancti. Anno Domini MCCCCXXI.

E diplomatario suo communicavit Georg. Gyurikovich.CCCXCVI.

Idem Sigismundus merita Garaiorum percenset, una Bosniam ad Hungariam spectasse, Comitatum Valko per Hungaros magna parte inhabitatum, insinuat. A. 1427.

Nos Sigismundus, Dei gratia Romanorum Rex semper Augustus, ac Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae etc. Rex. Memoriae commendamus tenore praesentium, quibus expedit universis: quod nos ex innata nobis regia liberalitate cunctorum nobis fideliter obsequentium actus et merita dignae retributionis bravio metiri, exindeque ipsos favoribus prosequi gratiosis et praemiis solemus decorare, donativis; attentis et in regalibus praecordiis digna, perspicacique meditatione pensatis praecelsis fidelitatibus, laudumque praeconiis merito attollendis fidelitatum 861obsequiis et meritoriis servitiis fidelis nostri Magistri Johannis, filii quondam Nicolai Palatini de Gara, quibus idem in cunctis nostris et regni nostri Hungariae arduis agendis, prosperis scilicet et adversis, non sine maximis expensarum oneribus res et personam suas diversis fortunae casibus exponendo, plerumque pro nostri regii culminis exaltatione et honoris debito incremento, viriliter insudando, agilitate strenua et sollicitudine indefessa, locis et temporibus opportunis, iuxta nostrae Maiestatis libitum exhibuit et impendit. Quorum aliqua, quae ex sui magnitudine vivaci sunt digna memoria, ut illa continuis recordiis nostrorum fidelium floreant in mentibus, eosque inducant ad similia, hic videlicet scribentis calamus exaravit: Inprimis siquidem temporibus disturbiorum regni nostri Hungariae dudum praeteritis et dante Domino feliciter sedatis, dum nonnulli Praelati, Barones, Magnates et Proceres, eiusdem regni nostri ingrati, immemores beneficiorum a celsitudine nostra largiflue perceptorum, rebellionis Calcaneo ducti, imo spiritu diabolico seducti, vota ipsorum devia in personam quamdam Ladislai de Durachio dirigentes, in crimen laesae nostrae Maiestatis contra nostrum culmen conspirare, manusque ipsorum violentas in deiectionem nostrae personae ausi sunt extendere, concipientes in animo Maiestatem nostram de ipso regno eliminare, et eundem Ladislaum in regem eligendo introducere. Quod fortasse effectus in se demonstrasset, nisi divina clementia et ipsius Joannis de Gara, fratrumque suorum nulla oblivione detergenda fidelitatis industria et valida potentia, eorum perversos conatus refroenasset, per ipsius Joannis et eorum fratrum suorum medium cooperationemque et prudentiam eis divinitus 862inspiratam, nec non eorum manualem potentiam ab huiusmodi captivitate liberati et pristinae restituti libertati, apicemque regalis fastigii integraliter readepti et potenter sumus assecuti. Demum vero laborantibus nobis pro unione Stae Romanae Ecclesiae, cuius gratia universis orbis praelatis, regibus, principibus, ducibus, marchionibus, aliisque rectoribus assistente nobis praesidio sanctae romanae ecclesiae et sedis apostolicae, sacrique reverendorum Dominorum Cardinalium collegii, de eorumdem praelatorum orbis, nec non regum et principum mundi concordi voluntate sacrum Constantiense Concilium iam de facto congregaveramus, in eodem pro reformatione Ecclesiae tam in capite quam in membris, desiderato affectionis modo insudantibus, tandemque ingruentibus eidem sacro concilio negociorum qualitatibus perarduis, praetermissis cunctis nostrae Maiestatis curis, nobis ad instar fluctuum maris eo tunc affluentibus, nonnullos mundi fines, signanter Franciae, Angliae, Arragoniae regna coacti sumus perlustrare. Ea itaque tempestate Turci, Crucis Christi inimici, nostrique notorii aemuli Maiestatem nostram in remotis agere persentientes, superba eorum colla contra culmen nostrum regium et regnum nostrum Hungariae praedictum erigentes, regnum nostrum Bosnae subintrarunt, fines praetacti regni nostri Hungariae satagentes impugnare. Quod memoratus Joannes de Gara, qui eo tum Waivodatus Vsurae fungebatur officio, tamquam tyro et tetragonus fortissimus, zelo fidelitatis succinctus in defensionem fidei catholicae et regnorum nostrorum praedictorum cum maxima gentium caterva, adunatis sibi plurimis regni nostri Baronibus, militibus et proceribus, in copiosa multitudine bellatorum contra eosdem nostros 863hostes, processit pugnaturus et transfretato fluvio Savae, illico cum eisdem in forti brachio virtutis Dei, bellicum decrevit inire certamen, sicque cis in area certaminis fortissime diuque dimicantibus, tandem novercante sibi fortuna, non sine multorum charorum, familiarium suorum mortibus succubuit, et nonnullis lethalibus vulneribus in sui personam susceptis, captivitatem quorumdam infidelium nostrorum Bosnensium subire coactus est. Vbi per plura tempora tetri carceris ergastulo tentus, ferramentorum immensa vincula ferre non abhorruit. De quibus tandem opitulante sibi divina gratia liberatus, saluus et incolumis ad propria remeavit. Sane laudabiles eiusdem strenuitatis actus, quibus hactenus nobis se reddidit gratum, pariter et acceptum reddereque anhelat in futurum, particularibus explicare sermonibus longum foret et difficile. Sed ut ipsius attollenda merita nec vetustas in posterum abolere valeat, nec antiqui temporis successiva curricula, sopita taciturnitate concludant, pro multis ea pauca narrata sunt, quae non erant silentio transeunda. Pro quibus quidem suis virtuosis gestis et sinceris famulatibus, ac expensarum oneribus permaximis, quas de suis propriis bonis fecit et pertulit, licet idem Joannes, illius quondam Nicolai Palatini de Gara, multo maiora a nobis mereretur, remunerationum impendia, in aliqualem tamen praedictorum et aliorum suorum servitiorum recompensam, volentes eidem favore regio occurrere, universas et quaslibet possessiones et portiones, ac iura possessionaria Michaelis filii Stephani, filii File de Mikola, ubilibet intra ambitum praedicti regni nostri Hungariae habitas et existentia, signanter vero totales possessiones Mikola praedictam cum castello in eadem 864habito, in quo est ecclesia lapidea in honorem B. Andreae Apostoli fundata, item Peleche, Gatfalu, Tikalfalva et Halisza, nec non Hedrech, in qua est ecclesia lapidea sub honore Beatae Margarethae Virginis fundata, simul cum tributo in eadem exigi solito. – Praeterea Arpa, Foro, Farkastorok, Kasza, Muszela et Dombo, in qua est ecclesia lapidea in honorem Sanctae Crucis erecta. Item Palfalva, Zachkoch, Milkfalva, Krisfalva, Racha, Szranafalva, Chanajafalva, Boldanfalva, Montsoros, Maria, Husag, Gyahafalva, Kosaarfalva, Kislypach, Nagylypach, Szepfalva et Halmos cum fluvio Bazavize vocato. Item Pasdofalva, Asszonfalva, Peszkotfalva et Lydve, in qua est ecclesia lapidea B. Joannis. Item Orbanfalva, Pulya, Vadakal et Varasi cum Ecclesia lapidea B. Andreae Apostoli in eadem habita, nec non Ujfalu, alio nomine Véghfalu, ac Noskfalva, nec non directam medietatem possessionis Bakofalva vocatae et portionem possessionariam in possessione Irug habitam. – Item oppidum Borok vocatum, in quo est ecclesia Beatae Margarethae V. lapidea et claustrum similiter lapideum, Ordinis fratrum Eremitarum S. Augustini, in honore B. Mariae Virginis fundatum, simul cum fluvio Danubii ac vado et tributo navali, in eodem habito. Idem possessiones Szomolyosszegh, Lovasz et Palagar, in qua est ecclesia lapidea, in honorem S. Martini fundata exceptis tamen portionibus possessionariis, quorumdam nobilium, in eadem Palagar habitis. Item possessionem Felsömag et medietatem possessionis Monostor, in qua est claustrum lapideum, fratrum ordinis S. Benedicti in honorem S. – – fundatum, et ecclesia parochialis similiter lapidea sub honore B. Nicolai Episcopi et Confessoris, simul cum tributo 865in eadem exigi consueto. Item villas Szölös-Tamasfalva, Kyngefalva, Glosanch, Bonchfalva, Farkalinch, alio nomine Farkasfalva, Petry, Borsod, Kisfalud, Nasdra et Somogy, nunc a habitatoribus destituta. Caeterum possessionem Szent Marton Fyletinch appellatam, cum infrascriptis possessionibus ad eandem pertinentibus, videlicet S. Thamas, quarum utraque habet in se eccles. lapideam. Item possessiones seu villas Dobintz, Droginotz, Andrassewz, Miskontz, Polibotz, Blakintz, Vatynch, Zathmicha, Dombokova, Pesthinch, Protonch, Iwanonch, et Bagynch vocatas, omnes in Comitatu de Walko existentes et habitas, sive per notam infidelitatis praedicti Michaelis filii Stephani, filii Fyle, quam ipse in praedictis disturbiorum temporibus, et iam dante Domino, per praedicta et alia multimoda eiusdem Johannis, filii quondam Nicolai Palatini de Gara, fratrumque et aliorum nostrorum fidelium operosa, efficaciaque fidelia servitia feliciter sedatorum, praetitulato quondam Ladislao de Duratio, in crimen laesae nostrae Maiestatis adhaerendo, stipendiaque et pecunias eiusdem contra nostrum culmen et sacrum diadema, fidelesque nostros regnicolas nobis fidelitatis constantiam observantes, levando et recipiendo contra Maiestatem incurrisse perhibetur, sive alio quocunque modo et quibuscunque rationibus et causis, ex nunc ad nostram devolutis Maiestatem, iurique et collationi nostris regiis, qualitercunque spectantes et pertinentes, sive etiam ex post, puta post decessum ipsius Michaelis filii Stephani per defectum seminis eiusdem, aut aliis quibuscunque modis, rationibus et causis ad Maiestatem nostram, et ad ius nostrum regium qualitercunque devolvendas et reddeunda; item totum et omne ius nostrum 866totamque et omnem iuris paritatem, quod et quam in antefatis possessionibus et iuribus possessionariis saepefati Michaelis filii Stephani, quomodocunque et qualitercunque exnunc haberemus et in futurum, ut praemittitur, habere possemus, cum cunctis eorumdem castelli, oppidi, possessionum, villarum, iuriumque possessionariorum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, ut puta, terris arabilibus, cultis et incultis, pratis, pascuis, silvis, nemoribus, rubetis, permissioriis (?) montibus, vallibus, planitiebus et vinearum territoriis, ac castellorum locis, nec non fluviis Danubii, Vajas et Valko, eorumque portubus ex utraque parte existentibus, vadis, tributis, tam fororum quam viatorum, per terram et per aquam ubilibet existentibus, eorumque falsis viis, item lacubus, stagnis, lacunis et obstaculis, vulgo Szege dictis, nec non arundinetis et signanter piscinis Chernatava, Dotfyn, Nagyszeorin, Kisfuorny, Nagyzaton, Kiszaton, caeterisque piscinis quomodocunque appellatis, ac fontibus et rivulis, molendinis ac molendinorum locis. Praeterea iuribus, iurisdictionibus, exemptionibus, libertatibus et praerogativis, signanter vero patronatibus monasteriorum, claustrorum et parochialium ecclesiarum et capellarum, in eisdem castello, oppido, possessionibus et villis existentium. Nec non foris tam annualibus quam hebdomadalibus in eisdem celebrare solitis. Et generaliter quibusvis utilitatum integritatibus, quibuscunque nominum vocabulis vocitatis, ad eadem et easdem, castellum, oppidum, possessiones et villas rite spectantibus et pertinere debentibus, eidem Joanni, filio quondam Nicolai Palatini de Gara, et per eum magnificae Dominae Hedwigi, filiae videlicet quondam illustris Semoviti Ducis Mazoviae, avunculi nostri, charissimi, 867felicis recordationis consorti suae, ipsiusque Johannis heredibus masculinis, per ipsum de eadem Domina Hedwigi duntaxat procreatis et procreandis, eorumque haeredum masculinorum posteritatibus universis, ex certa nostrae Maiestatis scientia, nec non de beneplacita voluntate ipsius Principis Dominae Barbarae reginae consortis nostrae percharissimae, Praelatorum etiam et Baronum nostrorum ad id accedente consilio praematuro, omni eo iure, quo ratione praevia nostrae incumbunt collationi dedimus, donavimus et contulimus, imo damus, donamus et conferimus iure perpetuo, et irrevocabiliter possidenda, tenenda et habenda. Salvo iure alieno. Harum nostrarum litterarum vigore et testimonio mediante. Quas dum nobis in specie reportatae fuerint, in formam nostri privilegii redigi faciemus. Datum in castro nostro Nandor Albensi in festo B. Martini Episcopi et Confessoris. Anno Domini MCDXXVII. Regnorum nostrorum Anno Hungariae XLI. Romanorum XVIII. Bohemiae VIII.

Ex archivo camerali.